Baja keverclub vzw: Geschiedenis van de Volkswagen kever

De ontwerper: Ferdinand Porsche

Ferdinand Porsche is geboren in 1875 in het Boheemse plaatsje Maffersdorf. Hij is een geboren uitvinder, als kind had hij allen maar oog voor de technische verbeteringen van rond de eeuwwisseling. Hij werd leerling bij de Vereinigte Elektrizitätswerken in Wenen, hij woonde intussen ook stiekem de colleges van de Technische Hochschule in Wenen bij. Zeven jaar later is Porsche inmiddels overgestapt naar de Hofwagen-Fabrik Jacob Lohner & Co. Bij dat bedrijf ontwikkeld hij de 'Lohner-Porsche' die met zijn elektrische wielnaafmotor als een belangrijke vernieuwing op de Wereldtentoonstelling van Parijs wordt gepresenteerd. Porsche is na die tentoonstelling plotseling een beroemd uitvinder en beleefd zijn doorbraak als ontwerper.Hij was toen 25 jaar.

In 1905 werd Porsche technisch directeur bij de Oostenrijkse fabriek van Daimler en in 1916 directeur generaal van Austro-Daimler. In 1923 werd hij technisch directeur van de Daimler-fabrieken in Stuttgart en in 1929 hoofdconstructeur van de fabriek in Steyr. In 1930 richtte de inmiddels allang afgestudeerde Porsche zijn eigen bedrijf op. In april 1930 ontmoet Porsche Hitler.
De nationaal- socialist, die het hetzelfde dialect als Porsche sprak als de Oostenrijkse constructeur, was onder de indruk van zijn landgenoot en financierde de bouw van een 16 cilinder racewagen de 'Auto-Union-P'(orsche) . Deze wagen brak met Hans Stuck aan het stuur veel records. Vanaf die tijd bekommerde Porsche zich vooral om zijn 'volkswagen'.

Op 17 januari 1934 leverde hij bij het rijksministerie een "exposé betreffende de bouw van een Duitse volkswagen." in. Daarin schrijft hij: "Onder een volkswagen versta ik een kleine automobiel die middels een kunstmatige vermindering van zijn afmetingen, prestaties, gewicht enz. de traditie van de tot nog toe bereikte resultaten op dit gebied voortzet." ook schrijft hij: "De bouw van een Duitse volkswagen is ... een uiterst geschikt project voor mij. Ik mag dan ook terecht verwachten dat de regering mij met het oog op de geschilderde omstandigheden de opdracht tot de bouw van de Duitse volkswagen verleent." Porsche had gelijk: op 22 juni 1934 sloot hij met het 'Reichsverband der Automobilindustrie' (RDA) een overeenkomst voor de bouw van een prototype met de volgende eigenschappen:

• snelheid van 100 km/uur
• gewicht van 650 kg
• vermogen van 26 pk
• niet meer dan 7 liter op 100 kilometer gebruiken
• niet duurder dan 1000 Reichsmark worden

De werkzaamheden moesten binnen 10 maanden afgerond zijn. Porsche ontving 20.000 mark voor de ontwikkeling. De geplande tijdslimiet was echter onhaalbaar vanwege technische problemen en het perfectionisme van Ferdinand Porsche. Ook werkte de RDA niet erg mee. Ook de automobielfabrieken die de auto uiteindelijk moesten gaan produceren vreesden de concurrentie en de daarmee verbonden politieke invloed van de wagenbouwer. Ze zagen Porsche liever falen.

De prototypen

Porsche liet zich door alles niet weerhouden en koos voor zijn prototype een model met de volgende eigenschappen:

• boxermotor, duurder maar wel betrouwbaar op de topsnelheid
• geheel stalen chassis, staal en hout was niet stabiel genoeg
• geheel plaatstalen bodem
• door hem ontwikkeld nieuwe torsievering.

In oktober 1935 was het eerste prototype klaar. Hij was uiteindelijk 1400 Reichsmark geworden en was dus niet voor de geplande 1000 Reichsmark te koop. In het begin van 1936 waren er twee Volkswagens klaar: een sedan ('V1') en een cabriolet ('V2'). Daarna werden er nog drie testexemplaren gebouwd, die hete de 'VW-3-serie'. Deze drie testwagens begonnen op 10 oktober 1936 aan een zwaar testprogramma, tot aan 22 september 1936 legden deze auto's uitgerust met verschillende motorversies en onder toezicht van de RDA ongeveer 50.000 kilometer af.
De door Franz Xaver Riemspieß ontwikkelde viercilinder boxermotor had na afloop de beste resultaten. De RDA schreef dan ook in het evaluatieraport: "Het bouwconcept is tot dusverre doelmatig gebleken... Het voertuig heeft... eigenschappen getoond die een verdere ontwikkeling lijken aan te bevelen." Hierna volgt de verdere bouw van de Volkswagen.

De volgende 30 prototypen werden door de SS getest, die legde er in 1937 totaal 2.400.000 kilometer mee af zonder dat er ernstige problemen gebeurden. De deuren waren bij deze 30 nog aan de B-zuil (omgekeerd) bevestigd, dat zou pas in 1938 bij de 'VW-38-serie' veranderen. Ook kreeg deze 'VW-38-serie' het tweedelige ovale achterraampje (brilletje). Vanaf die serie zou de Volkswagen in de produktie worden genomen, hij hete vanaf nu 'KDF-Wagen' (Kraft durch Freude).
De eerste 500 auto's zouden in oktober 1938 de fabriek moeten verlaten, maar Hitler had de Tweede Wereldoorlog geopend en de wapenindustrie kreeg voorrang, de fabricage werd dus al gestaakt voordat het begonnen was.

Naoorlogse ontwikkelingen

Na de oorlog lag niet alleen heel Duitsland in puin, maar ook de net nieuwe Volkswagen fabrieken lagen in puin. Ongeveer 60% van de fabriek was verwoest en de rest stond op instorten. Alle daken en ramen waren verdwenen. Toch gingen er werden er Duitse krijgsgevangenen aan het werk gezet om de fabriek weer op te bouwen, eerst zes, daarna twaalf en vervolgens steeds meer. Toen het puin opgeruimd was en de overgebleven machines weer geïnstalleerd waren, werden er zonder medeweten van het Britse leger die de Duitsers aan het werk hadden gezet twee complete auto's uit de gespaard gebleven onderdelen gebouwd. Toen ze deze twee aan de Britse bevelhebbers presenteerde werden deze laaiend enthousiast, waarna de produktie werd hervat.

Nauwelijks zes weken na de bezetting van de fabriek was deze al weer opgebouwd en was de produktie al weer (bescheiden) op gang gezet. Voor het einde van 1945 hebben de arbeiders uit de overgebleven onderdelen 1785 Volkswagens in elkaar gezet. In 1946 werden er al 10.020 auto's geproduceerd, terwijl er in 1949 maar 8987 auto's de fabriek verlieten. De eerste 'KdF-wagens' die aan particulieren werden verkocht kostte 5000 Reichsmark. Ze waren toen alleen noch maar in het grijs, blauw en zwart geproduceerd. Het keerpunt kwam toen de 46-jarige Heinrich Nordhoff op 1 januari 1948 als directeur-generaal werd aangesteld.

Heinrich had tot 1944 de Opel vrachtwagenfabriek in Brandenburg geleid, waarna hij door de oorlog een vluchteling werd. Hij werd aangesteld door kolonel Radclyffe, deze Britse officier gaf Nordhoff de vrije hand. Nordhoff nam zijn nieuwe verantwoordelijkheid serieus en betrok zich in een nieuw kantoor in de fabriek en de eerste zes maanden sliep hij op het veldbed naast zijn bureau. Het ging steeds beter de 7000 werknemers kregen weer zelfvertrouwen doordat Nordhoff hen hoop gaf op betere tijden. In 1947 benoemde Volkswagen de gebroeders Pon als de Nederlandse importeurs.
Op 8 januari begon de eerste Kever aan zijn reis vanuit Nederland naar de VS. Om beter aan de Amerikaanse eisen te voldoen introduceerde Nordhoff en speciaal model de Volkswagen Type-1 'Export'. Deze Volkswagen was 650 mark duurder dan de Type-1 'Standard'. Het export model kreeg onder andere:

• meer chroom: bumpers, wieldoppen, ringen om de lamp en portierhandvaten
• betere lak
• nieuwe bumper ophanging
• andere binnenbekleding

Natuurlijk zocht Nordhoff de allerbeste medewerkers op en toen in 1949 na een krijgsgevangenschap in Frankrijk Ferdinand Porsche terugkwam in Duitsland en daar zijn ontwikkelde volkswagentje zag rijden, vroeg deze zich af of deze volkswagen voor de naoorlogse tijd nog wel goed genoeg was, hij stuurde daarom zijn vertrouweling Kommenda naar Wolfsburg om te kijken of er nog wat aan de Kever te verbeteren viel. Nordhoff reageerde spontaan en sloot met Porsche een overeenkomst voor een ontwikkelingsprogramma in ruil voor onderdelen voor een nieuwe Porsche-sportwagen.

Nu kwamen er allerlei nieuwe ontwikkelingen zoals: levering met schuifdak, in 1952 kwamen de openklapbare voorzijraampjes en ook de snelheidsmeter kwam achter het stuur geplaatst, ook werd er in 1953 het nieuwe ovaal raampje geintroduceerd, dit nieuwe raampje was ongeveer 23% groter, en natuurlijk waren er nog veel meer nieuwe ontwikkelingen, maar die zijn natuurlijk te veel om op te noemen.

Je kunt nu na een lange tijd wel zeggen dat de Kever is geboren.

Terug naar boven